Kesalahan Umum Ejaan

1.1      Pengenalan

Antara kesalahan ejaan yang sering dilakukan oleh pengguna bahasa Malaysia adalah penggunaan huruf kecil dan huruf besar untuk mengeja nama am dan nama khas, pengejaan kata nama majmuk, kata ganda, kata ambilan dan morfem prakata.

1.2      Huruf Kecil dan Huruf Besar

Pada umumnya, kata nama dibahagikan kepada dua kategori iaitu nama am dan nama khas. Pentingnya pembahagian ini adalah untuk penulisan, khususnya ejaan. Nama am dieja dengan huruf kecil sementara nama khas dieja dengan huruf besar (huruf pertama). Rumus ini kelihatan mudah tetapi ia sebenarnya memerlukan pengetahuan yang agak mendalam juga. “Bumi“, misalnya, boleh jadi nama am (“b“ ditulis sebagai huruf kecil) dan boleh jadi juga nama khas (“b“ ditulis sebagai huruf besar).

Sebagai salah sebuah planet yang mengelilingi matahari, “bumi“ ialah nama khas. Oleh itu, ia perlu dieja dengan huruf besar seperti dalam ayat (1) yang berikut:

(1) Salah sebuah planet dalam sistem suria ialah Bumi.

Bagaimanapun perkataan “bumi” tidak semestinya merujuk nama salah sebuah planet dalam sistem suria. Perkataan itu juga digunakan untuk maksud “tanah”. Oleh itu, dalam  peribahasa (2) yang berikut, perkataan “bumi” ialah nama am dan hendaklah dieja dengan huruf kecil.

(2) Di mana bumi dipijak, di situ langit dijunjung.

Istilah saintifik ialah nama am. Oleh itu, ia hendaklah dieja dengan huruf kecil. Bagaimanapun, bagi istilah saintifik yang mengandungi nama khas, misalnya nama negara, nama khas tersebut hendaklah dieja dengan huruf besar. Misalnya, istilah saintifik bagi pokok getah mengandungi nama negara “Brazil“. Oleh itu, perkataan “Brasilia“ dalam istilah tersebut hendaklah dieja dengan huruf besar.

Tajuk karya seperti novel, cerpen, filem, lagu, rencana, laporan dan kertas kerja ialah nama khas. Oleh itu, ia perlu dieja dengan huruf besar. Caranya ialah huruf pertama semua perkataan (kecuali kata sendi nama) ditulis dengan huruf besar.

(3) a. Ranjau Sepanjang Jalan (tajuk novel)

     b. Panglima Bujang Lapuk (tajuk filem)

     c. Lagu Tiga Kupang (tajuk lagu)

    d. Laporan Kemalangan Jalan Raya di Malaysia bagi Tahun 2000 (tajuk laporan)

1.3      Warganegara Bukan Warga Negara

Kata nama majmuk ialah gabungan yang mengandungi lebih daripada satu patah perkataan. Pada dasarnya, kata nama majmuk dieja secara berasingan (tidak bersambung atau dipisahkan oleh tanda sempang(-)).

(4) a. Ibu bapa

     b. Rumah tangga

     c. Alat tulis

     d. Kereta api

     e. Saudara mara

Bagaimanapun, terdapat kekecualian bagi rumus ini. Dengan kata lain, terdapat sebilangan kecil kata nama majmuk yang dieja secara bersambung (sebagai satu perkataan). Kumpulan kata nama majmuk itu dieja sedemikian kerana bentuk ejaan itu dianggap telah mantap. Untuk mengelakkan kesalahan, pengguna perlu menghafal senarai 14 kata nama majmuk yang dieja secara bersambung. Senarainya adalah seperti (5) yang berikut:

(5) a. Antarabangsa

     b. Bumiputera

     c. Jawatankuasa

     d. Kakitangan

     e. Kerjasama

     f. Matahari

     g. Olahraga

     h. Pesuruhjaya

i. Setiausaha

j. Sukarela

     k. Suruhanjaya

l. Tandatangan

    m. Tanggungjawab

     n. Warganegara

1.4      Gunung-ganang Bukan Gunung Ganang

Kata ganda ialah perkataan yang disebut/ditulis secara pengulangan. Terdapat tiga jenis kata ganda, iaitu kata ganda penuh, kata ganda separa dan kata ganda berirama. Kata ganda penuh ialah perkataan yang diulang sepenuhnya. Kata ganda separa ialah perkataan yang diulang sebahagiannya sahaja. Kata ganda berirama pula ialah perkataan yang diulang untuk menerbitkan irama. Cara menulis kata ganda penuh dan kata ganda berirama adalah dengan menggunakan tanda sempang antara dua perkataan yang diulang. Senarai (6a-e) ialah contoh kata ganda penuh manakala senarai (7a-e) ialah kata ganda berirama.

(6) a. Kanak-kanak

     b. Kura-kura

     c. Rama-rama

     d. Labi-labi

     e. Labah-labah

(7) a. Gunung-ganang

     b. Kuih-muih

     c. Warna-warni

     d. Mandi-manda

     e. Bukit-bukau

Kata ganda separa (8a-e) dieja sebagai satu perkataan.

(8) a. Rerama

     b. Jejari

     c. Tetupai

     d. Tetikus

     e. Lelangit

1.5      Pro Kena Dekat, Anti Jangan Jauh

Terdapat sebilangan morfem yang digabungkan dengan perkataan dan mengisi posisi di hadapan perkataan berkenaan. Sebagai morfem, ia mengandungi maksud tertentu yang digabungkan dengan perkataan tersebut. Oleh sebab posisinya di hadapan perkataan, ia dinamai morfem prakata. Contoh morfem jenis ini ialah pra, pasca, pro, anti,  tata, juru, eka dan dwi. Cara mengeja perkataan yang digabungkan dengan morfem ini adalah dengan menulisnya sebagai satu perkataan (tanpa senggang atau tanda sempang).

(9) a. Antioksidan

     b. Prokerajaan

     c. Prasejarah

     d. Pascamerdeka

     e. Jurutera

     f. Ekabahasa

    g. Tatasusila

1.6      Stor bukan Setor, Setem bukan Stem

BM banyak sekali mengambil perkataan daripada bahasa asing khususnya bahasa Arab dan bahasa Inggeris. Cara mengeja kata ambilan ini juga boleh menimbulkan kekeliruan. Panduan untuk mengeja kata ambilan ini, khususnya perkataan BI, adalah dengan mengekalkan bentuk tampaknya dengan beberapa pindaan yang dibenarkan. Antaranya adalah huruf y digantikan dengan i, c digantikan dengan s, s digantikan dengan z, ch digantikan dengan k, ph digantikan dengan f,

Sosiologi (sociology)

Psikologi (psychology)

Fizik (physic)