Sebuah karangan ialah sebuah wacana (unit pemikiran) besar yang di dalamnya mengandungi unit-unit pemikiran lebih kecil (perenggan dan ayat). Dengan kata lain, karangan ditunjangi oleh perenggan-perenggan sementara perenggan pula ditunjangi oleh ayat-ayat. Oleh itu, karangan yang baik mesti ditunjangi oleh ayat dan perenggan yang baik.
Nota: Sebuah rencana tidak menyatakan semua perkara mengenai sesuatu isu/topik tetapi
hanya menjelaskan satu atau dua perkara penting mengenai isu/topik tersebut.
1) Ciri-ciri Ayat yang Baik
a) Tidak terlalu panjang
Sesuatu ayat hendaklah boleh habis dibaca dalam satu nafas sahaja.
Untuk mengelakkan ayat menjadi terlalu panjang, elakkan daripada melakukan perkara-perkara yang berikut:
- memasukkan terlalu banyak keterangan dalam satu ayat.
- menggabungkan terlalu banyak ayat dalam pembentukan sesuatu ayat majmuk.
Nota: Konsepnya adalah jika terdapat dua ayat yang tidak sama panjang tetapi kedua-
duanya menyampaikan maksud yang sama, penggunaan ayat yang lebih pendek
hendaklah diutamakan.
b) Tidak mengulang perkataan yang sama
Gunakan perkataan/frasa yang pelbagai. Caranya adalah dengan menggunakan kata ganti nama, sinonim dan rujukan sepunya.
Sinonim bagi “faktor” – punca, sebab
Rujukan bagi Sukan Olimpik – temasya sukan itu, temasya sukan terbesar dunia itu,
temasya sukan empat tahun sekali itu, temasya sukan
bertaraf amatur itu, temasya sukan yang bermula di Athen
*Antara sebab yang menyebabkan ….
*Perasmian bangunan itu dirasmikan ….
c) Struktur yang sempurna
Sesuatu ayat mesti mengandungi dua konstituen utama iaitu subjek (topik/judul cerita) dan predikat (cerita mengenai topik) tersebut.
*Sanggup berkorban apa sahaja demi menjaga keutuhan negara. – predikat sahaja
Betul – Rakyat negara ini sanggup berkorban apa sahaja demi ……
*Nasionalisme sebagai perasaan mencintai negara dan bangsa sendiri. – subjek sahaja
Betul – Nasionalisme ditakrifkan sebagai perasaan mencintai negara dan …..
*Pengajaran bahasa ialah kepakaran yang khas dan perlu diberi latihan yang mendalam lagi sistematik. – hubungan subjek dan predikat yang tidak logik
Betul – Pengajaran bahasa ialah kepakaran yang khas dan pengajar perlu diberi latihan ..
*Hasil perbincangan itu memutuskan bahawa ibu bapa harus memainkan peranan lebih penting dalam pendidikan anak-anak. – subjek tidak tepat
Betul – Perbincangan itu memutuskan bahawa ibu bapa ….
*Bercakap tentang kebudayaan, kata kebudayaan itu perlu kita takrifkan terlebih dahulu. - Klausa tiada kata hubung.
Betul – Apabila kita bercakap tentang kebudayaan, kata kebudayaan itu perlu kita ….
*Akibat kurangnya pengetahuan agama, banyak belia tersesat jalan. - Klausa tiada kata hubung
Betul – Sebagai akibat kurangnya pengetahuan agama, banyak belia tersesat jalan.
*Hasil kajian para sarjana, banyak masalah sosial dapat diselesaikan. - Klausa tiada kata hubung
Betul – Sebagai hasil kajian para sarjana, banyak masalah sosial dapat diselesaikan.
*Antara masalah sosial remaja yang perlu diatasi adalah lari dari rumah, penagihan dadah dan melepak. – jenis frasa tidak sejajar
Betul - Antara masalah sosial remaja yang perlu diatasi adalah lari dari rumah, menagih dadah dan melepak.
2) Ciri-ciri Perenggan yang Baik
a) Tidak terlalu panjang
Perenggan berfungsi untuk memberikan kesempatan kepada pembaca untuk “berehat sejenak” dan memikirkan semula perkara yang dibacanya. Perenggan yang terlalu panjang cenderung akan kehilangan fokus dan menyebabkannya sukar difahami. Untuk mengelakkan pembinaan perenggan yang terlalu panjang, perkara yang berikut harus diberikan perhatian.
- Jangan memasukkan lebih daripada satu isi dalam satu perenggan (tetapi satu isi boleh
dihuraikan lebih daripada satu perenggan).
b) Menggunakan ayat yang pelbagai jenis dan gaya
Walaupun bahasa Melayu hanya ada empat pola ayat dasar, ayat-ayat yang dapat diterbitkan (ayat terbitan) daripada ayat dasar ini tidak terhad jumlahnya dan banyak jenisnya. Gunakanlah ayat-ayat yang pelbagai jenis ini untuk membina perenggan anda.
c) Struktur yang sempurna
Sesuatu perenggan mesti mengandungi satu atau dua ayat judul dan ayat-ayat lain untuk mengembangkan judul tersebut. Pengembangan mungkin terdiri daripada kenyataan sokongan, data, analogi, cerita, petikan/peribahasa, hujah dan contoh. Dalam hal ini, perenggan boleh dibahagikan kepada tiga jenis.
- Perenggan deduktif
Binaan perenggan jenis ini biasanya bermula dengan ayat penyata sebagai ayat judul. Ayat judul ini diikuti oleh ayat-ayat yang merupakan pengembangan bagi ayat judul tersebut.
Ayat judul
Pengembangan isi
Ayat judul - Tidak dapat dinafikan bahawa kelestarian sesuatu bahasa juga ditentukan oleh faktor sosial dan faktor ekonomi yang membenarkan penuturnya menikmati pelbagai peluang dalam masyarakat.
Pengembangan isi - Ada bahasa yang pupus secara berperingkat kerana kehilangan nilai ekonomi dan atau kerana tidak ada lagi permintaan untuk menggunakannya. Bahasa SMS, dalam bentuk akronim, emotikon dan symbol mendapat permintaan yang tinggi walaupun ia bukan bahasa yang dikongsi bersama oleh setiap anggota sesebuah masyarakat untuk tujuan komunikasi harian. SMS ialah satu ‘bahasa’ yang tersendiri dalam dunia teknologi maklumat dan komunikasi. Perkataan pendek dan ringkas dalam SMS kini dikongsi bersama oleh ramai pengguna walaupun belum ada suatu kamus yang khusus berkenan SMS yang boleh dijadikan rujukan.
- Perenggan Induktif
Binaan perenggan jenis ini bertentangan dengan binaan perenggan deduktif. Ia bermula dengan ayat-ayat yang merupakan pengembangan isi dan ditutup oleh ayat judul.
Pengembangan isi
Ayat judul
Pengembangan isi - Apabila diperhatikan, tarikh dan isi kandungan batu-batu bersurat tersebut dapat dikaitkan dengan zaman kerajaan Sriwijaya. Tarikh 683,684 dan 686 yang tercatat pada batu-batu tersebut amat penting kerana ia merupakan tarikh zaman mula naiknya kerajaan Sriwijaya, sebuah kerajaan tempatan yang kemudiannya berkembang luas mempengaruhi hampir seluruh Kepulauan Melayu. Keempat-empat batu bersurat itu dijumpai di pusat kerajaan Sriwijaya dan isinya jelas menunjukkan bahawa tulisan itu dibuat atas perintah raja.
Ayat judul - Hal ini membuktikan bahawa bahasa Melayu telah digunakan sebagai bahasa perantaraan kerajaan tersebut, yakni sebagai bahasa rasmi sebuah kerajaan yang luas pengaruh dan jajahan takluknya.
- Perenggan deduktif-induktif
Binaan perenggan jenis ini boleh bermula dengan ayat soal atau ayat penyata yang menimbulkan persoalan, keraguan dan kebimbangan sebagai ayat judul. Ia disusuli oleh ayat-ayat untuk mengembangkan ayat judul tersebut. Binaan perenggan ditutup oleh ayat penyata/jawapan/penegasan terhadap persoalan dan keraguan yang ditimbulkan oleh ayat judul.
Ayat judul (persoalan/keraguan)
Pengembangan isi
Ayat judul (jawapan/penegasan)
Ayat judul (menimbulkan pertanyaan) - Pasti ada sesuatu yang tidak kena dalam usaha kita menjadikan Malaysia negara yang maju dan mendahului dunia dalam pelbagai bidang.
Pengembangan isi - Memang tidak boleh kita sangkal, banyak kemajuan yang telah kita capai sejak 1957, tetapi tentu lebih banyak yang boleh kita capai dengan usaha dan kemahuan yang kuat. Kelemahan kita yang utama ialah inisiatif pembudayaan ilmu, iaitu usaha yang berterusan untuk menjadikan ilmu pengetahuan cirri budaya yang sebati dengan masyarakat majmuk di negara ini. Masyarakat berbudaya keilmuan akan menjadi pemimpin dan ikutan dunia. Tidak wajar kita menyalahkan anak-anak remaja di sekolah yang leka dengan program-program hiburan jika budaya ilmu tidak dibentukkan dan dibajai di sekolah. Kajian yang pernah dijalankan oleh Institut Integriti Nasional mengenai gejala rasuah dan korupsi dalam kalangan remaja mendapati sepertiga daripada sample kajiannya menyatakan kesediaan untuk menerima rasuah. Kenapakah hal ini berlaku? Sebabnya, ilmu pengetahuan kini menjadi komoditi yang tidak ubah seperti barang dagangan.
Ayat judul/penegasan - Hal ini bererti bahawa proses pembelajaran di institusi pengajian pada semua peringkat hanya memenuhi keperluan kebendaan semata-mata.
3) Penghujahan dalam Karangan
Salah satu aspek penting yang dapat menentukan keberkesanan sesebuah karangan ialah penghujahan. Penghujahan ialah unsur pengembangan isi yang sangat penting sehingga dapat dikatakan bahawa tanpa unsur ini pengembangan isi tidak akan sempurna. Aspek ini juga dapat menentukan sama ada sesebuah karangan itu dapat menarik minat pembaca. Cara penghujahan yang baik dapat menguja pembaca untuk meneruskan pembacaan, sebaliknya cara penghujahan yang lemah dapat membantutkan minat mereka.
Barang kali tidak terlalu sukar untuk mencari isi dan menyusun isi tersebut mengikut turutan keutamaan dan/atau lojik (organisasi karangan). Walau bagaimanapun isi yang banyak dan tersusun tidak akan berguna jika ia tidak dapat dikembangkan dengan baik. Kebanyakan kelemahan karangan bukan kerana kekurangan isi dan kecelaruan organisasi, tetapi kerana isi tidak dapat dikembangkan dengan baik, khususnya dari aspek penghujahan.
Terdapat beberapa kelemahan utama dari aspek penghujahan isi yang perlu dilelakkan untuk menghasilkan sebuah karangan yang berkesan.
a) Hujah Palsu
Hujah palsu ialah hujah yang mengemukakan alasan yang tidak relevan tetapi kelihatan benar dan dapat menyelewengkan kebenaran. Ringkasnya hujah palsu ialah hujah yang dapat membenarkan kepalsuan / memalsukan kebenaran. Sebagai contoh perhatikan hujah yang berikut:
“Masalah pengangguran negara ini tidak serius kerana masalah
pengangguran negara lain seperti Bangladesh adalah lebih serius.”
Membuat perbandingan dengan pihak/negara lain bukanlah cara yang tepat untuk mengukur keseriusan sesuatu masalah. Kita seharusnya mempunyai kayu ukur sendiri untuk melakukannya. Dalam masalah pengangguran, kayu ukur yang biasa digunakan ialah peratusan tenaga kerja yang tidak bekerja kerana kekurangan peluang pekerjaan. Kalau kita menetapkan 5% sebagai tahap maksimum kadar pengangguran yang dapat diterima, maka masalah pengangguran dianggap serius jika kadar pengangguran semasa melebihi kadar yang ditetapkan itu. Ringkasnya, masalah serius yang dihadapi tidak akan menjadi tidak serius hanya kerana ada pihak/negara lain yang menghadapi masalah tersebut pada tahap yang lebih serius.
Selain itu, beberapa hal lain seperti kualiti penganggur juga perlu diambil kira. Kalau sebahagian besar penganggur terdiri daripada pemegang ijazah, maka tidak dapatlah dikatakan bahawa masalah pengangguran di negara ini tidak serius.
Untuk menyatakan bahawa masalah pengangguran di negara ini tidak atau kurang serius, penghujahan yang sepatutnya dikemukakan adalah seperti yang berikut:
“Masalah pengangguran yang dihadapi oleh negara ini tidak
serius kerana ia masih berada di bawah tahap yang ditetapkan.
Walau bagaimanapun perlu juga diakui bahawa sesuatu harus
dilakukan kerana kadar pengangguran dalam kalangan graduan
semakin meningkat tahun demi tahun.”
Penghujahan ini dapat menunjukkan kematangan dan penguasaan pengarang terhadap isu yang dibincangkan. Ia menunjukkan bahawa pengarang mengetahui cara pengukuran tahap pengangguran. Selain itu ia juga menunjukkan bahawa pengarang mengetahui bahawa pengangguran dalam kelas menengah/elit masyarakat merupakan masalah yang tidak boleh diabaikan.
Renungkan kecacatan/kepalsuan hujah ini.
“Tidak semestinya orang (Melayu/Malaysia) yang berbahasa Inggeris
tidak mempunyai semangat kebangsaan. Sebaliknya, tidak semestinya
orang yang berbahasa Melayu mempunyai semangat kebangsaan.”
b) Hujah Cetek/Dangkal
Hujah cetek ialah hujah yang mengemukakan alasan remeh-temeh dan mengetepikan alasan yang penting/kukuh. Sebagai contoh perhatikan hujah yang berikut:
“Kita mesti menjaga kebersihan negara kita supaya
dipandang tinggi oleh negara-negara barat.”
‘Dipandang tinggi oleh negara-negara barat’ bukanlah alasan yang penting/ kukuh untuk kita menjaga kebersihan. Ada banyak alasan lain yang patut kita jadikan pendorong untuk menjaga kebersihan. Antaranya adalah alasan kesihatan iaitu kebersihan dapat menjamin kesihatan dan keceriaan hidup. Contoh penghujahan yang lebih baik adalah seperti yang berikut:
“Kita mesti menjaga kebersihan negara kita kerana ia
merupakan unsur yang sangat penting yang dapat
menjamin kesihatan dan keceriaan hidup kita.”
c) Hujah Melompat/Melampau
Hujah melompat ialah hujah yang terus menuju kepada kesimpulan dengan mengetepikan urutan hujah yang membawa kepada kesimpulan tersebut. Sebagai contoh perhatikan hujah yang berikut:
“Kita mesti menjaga kebersihan negara kita untuk
mencapai matlamat Wawasan 2020.”
Barang kali sukar untuk kita membayangkan hubungan antara menjaga kebersihan negara dengan pencapaian matlamat Wawasan 2020. Hal ini disebabkan terdapat urutan hujah yang telah diabaikan. Urutan hujah tersebut ialah negara yang bersih dapat menjamin kesihatan rakyat. Selanjutnya rakyat yang sihat dapat melaksanakan tanggungjawab mereka dengan baik dan keadaan ini akan memberikan sumbangan kepada peningkatan produktiviti negara. Faktor peningkatan produktiviti inilah yang dapat membantu ke arah pencapaian matlamat Wawasan 2020.
Hujah seperti ini juga dikatakan hujah melampau kerana adalah sangat keterlaluan untuk menyatakan bahawa matlamat menjadi negara maju dapat dicapai dengan hanya menjaga kebersihan. Penjagaan kebersihan hanyalah salah satu prasyarat (daripada berpuluh-puluh prasyarat) untuk menjadi negara maju. Walau bagaimanapun penghujahan ini tidak membayangkan adanya prasyarat-prasyarat lain tersebut. Adalah lebih baik jika penghujahan seperti yang berikut dikemukakan:
“Kita mesti menjaga kebersihan negara ini kerana penjagaan
kebersihan merupakan salah satu prasyarat untuk menjadi
negara maju dan seterusnya mencapai matlamat Wawasan 2020.”
d) Hujah Songsang
Hujah songsang berlaku disebabkan kegagalan membezakan ‘sebab’ dengan ‘akibat’ sesuatu masalah/fenomena. Dengan kata lain ‘sebab’ telah disalahkenalpasti sebagai ‘akibat’ sementara ‘akibat’ disalahkenalpasti sebagai ‘sebab’. Sebagai contoh antara ‘ponteng sekolah’ dengan ‘kurang minat belajar’, yang manakah ‘sebab’ dan yang mana pula ‘akibat’.
Hujah yang lazim dikemukakan ialah “pelajar ponteng sekolah kerana kurang minat belajar”. Dengan kata lain, ‘kurang minat belajar’ menjdi sebab pelajar ‘ponteng sekolah’ (akibat). Hujah ini tidak salah tetapi perlu juga diambil perhatian bahawa perkara sebaliknya boleh juga berlaku, iaitu pelajar hilang minat belajar (asalnya minat belajar) setelah terjebak dalam kegiatan ponteng sekolah. Dalam situasi ini ‘ponteng sekolah’ menjadi ‘sebab’ manakala ‘tidak minat belajar’ (akibat).
Kebolehan mengenalpasti ‘sebab’ dan ‘akibat’ sesuatu masalah penting dalam penyelesaian masalah berkenaan. Kebanyakan masalah yang tidak dapat diatasi berpunca daripada kegagalan mengenalpasti ‘sebab’ dan ‘akibat’ masalah berkenaan.
Rabu, 24 September 2008
Isnin, 22 September 2008
Ayat (Sintaks)
Sintaksis – kajian berkenaan binaan/struktur ayat.
Definisi
Ayat ialah struktur (susunan perkataan) yang mengandungi topik cerita (subjek) dan cerita mengenai topik tersebut (predikat), serta mempunyai makna yang lengkap dan logik.
Unsur/Komponen Ayat
Sesuatu ayat mesti mengandungi subjek dan predikat. Dalam struktur dasarnya, ayat terbentuk daripada susunan subjek diikuti oleh predikat.
Ayat → subjek + predikat
Contoh: Siti + membaca buku di dalam biliknya.
Siti - subjek.
Membaca buku di dalam biliknya - predikat.
Selain subjek dan predikat, sesuatu ayat mungkin juga mengandungi objek, pelengkap dan keterangan/penerang. Objek ialah unsur yang hadir selepas frasa kerja transitif. Oleh itu, objek ialah sebahagian daripada predikat.
Contoh: Ali + memukul ular itu.
Ali - subjek
Memukul ular itu - predikat
Memukul - frasa kerja transitif
Ular itu - objek
Pelengkap pula ialah unsur yang hadir selepas sesetengah frasa kerja tak transitif. Oleh itu, pelengkap juga ialah sebahagian daripada predikat.
Contoh: Siti + pergi ke sekolah.
Siti - subjek
Pergi ke sekolah – predikat
Pergi - frasa kerja tak transitif
Ke sekolah - pelengkap
Keterangan boleh hadir dalam pelbagai posisi ayat tetapi ia boleh dibahagikan kepada dua kategori utama, iaitu keterangan subjek dan katerangan predikat. Keterangan subjek hadir sebelum/selepas subjek dan membentuk sebahagian daripada subjek.
Contoh: Seorang pelajar + dipilih untuk menyertai program itu.
Seorang pelajar - subjek
Seorang - keterangan (bilangan)
Contoh: Pelajar itu + dipilih untuk menyertai program tersebut.
Pelajar itu - subjek
Itu - keterangan (ketentuan)
Contoh: Dua orang pelajar USM + dipilih untuk menyertai program itu.
Dua orang pelajar USM - subjek
Dua orang - keterangan (bilangan dan penjodoh bilangan)
USM - keterangan (pemilik)
Keterangan predikat dapat dibahagikan kepada beberapa subkategori. Antaranya adalah keterangan frasa kerja (adverba), keterangan FN objek dan keterangan pelengkap.
(1) a. Siti menelaah bersungguh-sungguh pelajarannya..
b. Siti membaca novel kegemarannya.
c. Dia menjadi pensyarah universiti.
Dalam (1a), frasa “bersungguh-sungguh” ialah keterangan bagi frasa kerja “menelaah”. Dalam (1b), frasa “kegemarannya” ialah keterangan bagi FN objek “novel”. Dalam (1c), frasa “universiti” ialah keterangan frasa nama pelengkap “pensyarah”. Ayat asalnya adalah seperti yang berikut:
(1) a’. Siti menelaah pelajarannya..
b’. Siti membaca novel.
c’. Dia menjadi pensyarah.
Jenis-jenis Ayat
Pada umumnya terdapat dua jenis ayat sahaja iaitu ayat dasar dan ayat terbitan.
Ayat Dasar
Ayat yang belum melalui proses transformasi, iaitu penyisipan/penambahan, pengguguran atau pergerakan unsur (perkataan/frasa/klausa). Ia ialah ayat asal yang daripadanya diterbitkan ayat jenis lain (ayat terbitan).
Ada empat pola ayat dasar (berdasarkan susunan subjek + predikat).
a) FN + FN
Siti + guru.
b) FN + FAdjektif
Siti + pandai.
c) FN + FSN (sendi nama)
Siti + di dalam bilik.
d) FN + FKerja
Siti + tidur.
Ayat Terbitan
Ayat terbitan diterbitkan daripada ayat dasar melalui mana-mana proses transformasi. Dari segi bilangan klausa yang terdapat di dalamnya, ayat terbitan dapat dibahagikan kepada dua jenis, iaitu ayat tunggal dan ayat majmuk. Dari segi tujuan pula, ayat terbitan dapat dibahagikan kepada beberapa jenis. Antaranya adalah penyata, ayat soal, ayat perintah dan ayat seru.
a) Ayat Tunggal
Ayat yang mengandungi satu klausa/ayat sahaja.
Contoh: Siti guru sekolah rendah.
Siti tidur di dalam biliknya.
b) Ayat Majmuk
Ayat yang mengandungi dua atau lebih klausa di dalamnya. Berdasarkan status klausa
yang menganggotainya, ayat majmuk dapat dibahagikan kepada tiga jenis, iaitu
gabungan, pancangan dan campuran.
a) Ayat majmuk gabungan
Ayat yang mengandungi dua atau lebih ayat/klausa yang sama taraf (tiada
ayat/klausa induk). Sebagai contoh, enam ayat yang berikut boleh digabungkan
menjadi satu ayat majmuk.
1. Dia pandai menyanyi.
2. Dia pandai berlakon.
3. Dia pandai menggubah lagu.
4. Dia pandai mengarah filem.
5. Dia pandai menulis skrip.
6. Dia pandai berlawak.
Ayat majmuk: Dia pandai menyanyi, berlakon, menggubah lagu, mengarah filem,
menulis skrip dan berlawak.
b) Ayat majmuk pancangan
Ayat yang mengandungi dua ayat yang tidak sama taraf (satu ayat induk dan satu
lagi ayat kecil / klausa).
Nota: Ayat induk ialah ayat yang wujud secara bebas (tidak bergantung pada kewujudan
ayat lain) sementara ayat kecil ialah ayat yang wujud secara terikat (kewujudannya
bergantung pada kewujudan ayat induk).
Dari segi jenis kata hubung yang berfungsi menghubungkan klausa induk dengan
klausa kecil di dalamnya, ayat majmuk pancangan dapat dibahagikan kepada dua
jenis, iaitu komplemen dan relatif.
i) Ayat majmuk pancangan komplemen (”bahawa”, ”supaya”/”agar”)
Dia menegaskan bahawa kejayaannya dicapai melalui usaha dan pengorbanan.
Ayat induk : Dia menegaskan ”sesuatu”.
Ayat kecil : bahawa kejayaannya dicapai melalui usaha dan pengorbanan.
Perhatikan: Kewujudan ayat kecil ”bahawa kejayaannya dicapai melalui usaha
dan pengorbanan” adalah terikat dengan kewujudan ayat induk ”dia
menegaskan sesuatu”.
ii) Ayat majmuk pancangan relatif (”yang”)
Orang yang meminjam buku itu (ialah) Ali.
Ayat induk : Orang meminjam buku itu.
Ayat kecil : Orang itu (ialah) Ali.
c) Ayat Majmuk Campuran
Ayat yang mengandungi dua atau lebih ayat pelbagai jenis.
Contoh: Ali membaca buku tetapi kawan-kawannya yang keletihan telah tidur
nyenyak di dalam bilik masing-masing.
Ali membaca buku. – ayat dasar.
Kawan-kawannya yang keletihan .... – ayat majmuk pancangan relatif.
Proses Penerbitan Ayat
Terdapat tiga proses penerbitan ayat, iaitu penambahan/penyisipan, pengguguran dan penyusunan semula/pemindahan unsur. Dalam bahagian ini akan dibincangkan proses yang dapat menerbitkan ayat yang posisi pangkalnya tidak diisi oleh frasa nama. Dengan kata lain, ayat yang tidak bermula dengan frasa nama. Hal ini perlu dijelaskan kerana ada orang berpandangan bahawa sesetengah jenis perkataan/frasa, misalnya kata tunjuk dan frasa sendi nama, tidak boleh mengisi posisi ini.
Nota: Istilah yang biasa digunakan untuk proses penerbitan ayat ialah proses sintaksis
atau transformasi.
a) Ayat bermula dengan FK, FA dan FSN
Proses transformasi yang dapat menjana ayat seperti ini ialah penyusunan semula urutan subjek dan predikat. Dalam proses ini, seluruh predikat atau sebahagian unsurnya akan dipindahkan ke pangkal ayat, lalu mengubah pola ayat menjadi predikat + subjek atau predikat (sebahagian) + subjek + predikat (sebahagian). Oleh sebab predikat ayat mungkin terdiri daripada frasa kerja (FK), frasa adjektif (FA) atau frasa sendi nama (FSN), ayat yang terjana akan bermula dengan jenis frasa ini.
(2) a. Berdamai juga mereka akhirnya.
b. Sungguh indah pemandangan di pantai ini.
c. Di sinilah rumah saya.
Ayat (2a) bermula dengan FK ”berdamai”, ayat (2b) bermula dengan FA ”sungguh indah” dan ayat (2c) bermula dengan FSN ”disinilah”. Ayat (2a) diterbitkan melalui pemindahan sebahagian unsur predikat ”berdamai juga akhirnya” manakala ayat (2b) dan (2c) diterbitkan melalui pemindahan seluruh predikat. Ayat asalnya adalah seperti yang berikut:
(2) a’. Mereka berdamai juga akhirnya.
b’. Pemandangan di pantai ini sungguh indah.
c’. Rumah saya di sinilah.
Nota: Oleh sebab ayat yang melalui proses transformasi penyusunan semula ini
berstruktur terbalik, iaitu predikat + subjek, ia juga dikenali sebagai ayat songsang.
Proses yang menerbitkannya dikenali juga sebagai penyongsangan ayat.
b) Ayat bermula dengan kata kerja, kata adjektif, kata tunjuk dan kata hubung
Proses transformasi yang dapat menjana ayat seperti ini ialah pengguguran perkataan. Dalam proses ini, perkataan yang menjadi inti bagi FN yang berfungsi sebagai subjek sesuatu ayat digugurkan, meninggalkan unsur keterangan bagi FN berkenaan untuk mengisi posisi subjek ayat. Oleh sebab keterangan bagi sesuatu FN boleh terdiri daripada KK, KA, kata tunjuk atau kata hubung, ayat yang terjana akan bermula dengan jenis perkataan ini.
(3) a. Membaca meluaskan pengetahuan.
b. Putih melambangkan kesucian dan keikhlasan.
c. Itu menara Kuala Lumpur.
d. Yang tinggi itu menara Kuala Lumpur.
Semua ayat (3a-d) telah melalui pengguguran kata nama yang menjadi inti FN subjek. Dalam ayat (3a), KN yang digugurkan ialah ”hobi” (daripada FN ”hobi membaca”). Dalam ayat (3b) KN yang digugurkan ialah ”warna” (daripada FN ”warna putih”).
Dalam ayat (3c), KN yang digugurkan ialah ”bangunan” (daripada FN ”bangunan itu”). Perlu dijelaskan bahawa FN bentuk ini hanya boleh melalui pengguguran KN inti jika predikat ayat ialah FN (”menara Kuala Lumpur” ialah FN). Jika tidak, ayat (4a’) dan (4b’) yang dijana tidak gramatis.
(4) a. Bangunan itu sangat cantik.
a’. *Itu sangat cantik.
b. Bangunan itu di Kuala Lumpur.
b’. *Itu di Kuala lumpur.
Pengguguran KN ”bangunan” daripada FN ”bangunan itu” menyebabkan ayat yang dijana tidak gramatis kerana predikat ayat berkenaan ialah FA ”sangat cantik (4a) dan FSN ”di Kuala Lumpur” (4b).
Dalam ayat (3d) KN yang digugurkan ialah ”bangunan” (daripada FN ”bangunan yang tinggi itu”). Perlu dijelaskan bahawa FN bentuk ini hanya boleh melalui pengguguran KN inti jika predikat ayat ialah FN (”menara Kuala Lumpur” ialah FN). Jika tidak, ayat (5a’) dan (5b’) yang dijana tidak gramatis.
(5) a. Bangunan yang tinggi itu sangat cantik.
a’. *Yang tinggi itu sangat cantik.
b. Bangunan yang tinggi itu di Kuala Lumpur.
b’. *Yang tinggi itu di Kuala lumpur.
Pengguguran KN ”bangunan” daripada FN ”bangunan yang tinggi itu” menyebabkan ayat yang dijana tidak gramatis kerana predikat ayat berkenaan ialah FA ”sangat cantik (5a) dan FSN ”di Kuala Lumpur” (5b).
Ayat asal bagi (3a-d) adalah seperti yang berikut:
(3) a’. Hobi membaca meluaskan pengetahuan.
b’. Warna putih melambangkan kesucian dan keikhlasan.
c’. Bangunan itu menara Kuala Lumpur.
d’. Bangunan yang tinggi itu menara Kuala Lumpur.
Definisi
Ayat ialah struktur (susunan perkataan) yang mengandungi topik cerita (subjek) dan cerita mengenai topik tersebut (predikat), serta mempunyai makna yang lengkap dan logik.
Unsur/Komponen Ayat
Sesuatu ayat mesti mengandungi subjek dan predikat. Dalam struktur dasarnya, ayat terbentuk daripada susunan subjek diikuti oleh predikat.
Ayat → subjek + predikat
Contoh: Siti + membaca buku di dalam biliknya.
Siti - subjek.
Membaca buku di dalam biliknya - predikat.
Selain subjek dan predikat, sesuatu ayat mungkin juga mengandungi objek, pelengkap dan keterangan/penerang. Objek ialah unsur yang hadir selepas frasa kerja transitif. Oleh itu, objek ialah sebahagian daripada predikat.
Contoh: Ali + memukul ular itu.
Ali - subjek
Memukul ular itu - predikat
Memukul - frasa kerja transitif
Ular itu - objek
Pelengkap pula ialah unsur yang hadir selepas sesetengah frasa kerja tak transitif. Oleh itu, pelengkap juga ialah sebahagian daripada predikat.
Contoh: Siti + pergi ke sekolah.
Siti - subjek
Pergi ke sekolah – predikat
Pergi - frasa kerja tak transitif
Ke sekolah - pelengkap
Keterangan boleh hadir dalam pelbagai posisi ayat tetapi ia boleh dibahagikan kepada dua kategori utama, iaitu keterangan subjek dan katerangan predikat. Keterangan subjek hadir sebelum/selepas subjek dan membentuk sebahagian daripada subjek.
Contoh: Seorang pelajar + dipilih untuk menyertai program itu.
Seorang pelajar - subjek
Seorang - keterangan (bilangan)
Contoh: Pelajar itu + dipilih untuk menyertai program tersebut.
Pelajar itu - subjek
Itu - keterangan (ketentuan)
Contoh: Dua orang pelajar USM + dipilih untuk menyertai program itu.
Dua orang pelajar USM - subjek
Dua orang - keterangan (bilangan dan penjodoh bilangan)
USM - keterangan (pemilik)
Keterangan predikat dapat dibahagikan kepada beberapa subkategori. Antaranya adalah keterangan frasa kerja (adverba), keterangan FN objek dan keterangan pelengkap.
(1) a. Siti menelaah bersungguh-sungguh pelajarannya..
b. Siti membaca novel kegemarannya.
c. Dia menjadi pensyarah universiti.
Dalam (1a), frasa “bersungguh-sungguh” ialah keterangan bagi frasa kerja “menelaah”. Dalam (1b), frasa “kegemarannya” ialah keterangan bagi FN objek “novel”. Dalam (1c), frasa “universiti” ialah keterangan frasa nama pelengkap “pensyarah”. Ayat asalnya adalah seperti yang berikut:
(1) a’. Siti menelaah pelajarannya..
b’. Siti membaca novel.
c’. Dia menjadi pensyarah.
Jenis-jenis Ayat
Pada umumnya terdapat dua jenis ayat sahaja iaitu ayat dasar dan ayat terbitan.
Ayat Dasar
Ayat yang belum melalui proses transformasi, iaitu penyisipan/penambahan, pengguguran atau pergerakan unsur (perkataan/frasa/klausa). Ia ialah ayat asal yang daripadanya diterbitkan ayat jenis lain (ayat terbitan).
Ada empat pola ayat dasar (berdasarkan susunan subjek + predikat).
a) FN + FN
Siti + guru.
b) FN + FAdjektif
Siti + pandai.
c) FN + FSN (sendi nama)
Siti + di dalam bilik.
d) FN + FKerja
Siti + tidur.
Ayat Terbitan
Ayat terbitan diterbitkan daripada ayat dasar melalui mana-mana proses transformasi. Dari segi bilangan klausa yang terdapat di dalamnya, ayat terbitan dapat dibahagikan kepada dua jenis, iaitu ayat tunggal dan ayat majmuk. Dari segi tujuan pula, ayat terbitan dapat dibahagikan kepada beberapa jenis. Antaranya adalah penyata, ayat soal, ayat perintah dan ayat seru.
a) Ayat Tunggal
Ayat yang mengandungi satu klausa/ayat sahaja.
Contoh: Siti guru sekolah rendah.
Siti tidur di dalam biliknya.
b) Ayat Majmuk
Ayat yang mengandungi dua atau lebih klausa di dalamnya. Berdasarkan status klausa
yang menganggotainya, ayat majmuk dapat dibahagikan kepada tiga jenis, iaitu
gabungan, pancangan dan campuran.
a) Ayat majmuk gabungan
Ayat yang mengandungi dua atau lebih ayat/klausa yang sama taraf (tiada
ayat/klausa induk). Sebagai contoh, enam ayat yang berikut boleh digabungkan
menjadi satu ayat majmuk.
1. Dia pandai menyanyi.
2. Dia pandai berlakon.
3. Dia pandai menggubah lagu.
4. Dia pandai mengarah filem.
5. Dia pandai menulis skrip.
6. Dia pandai berlawak.
Ayat majmuk: Dia pandai menyanyi, berlakon, menggubah lagu, mengarah filem,
menulis skrip dan berlawak.
b) Ayat majmuk pancangan
Ayat yang mengandungi dua ayat yang tidak sama taraf (satu ayat induk dan satu
lagi ayat kecil / klausa).
Nota: Ayat induk ialah ayat yang wujud secara bebas (tidak bergantung pada kewujudan
ayat lain) sementara ayat kecil ialah ayat yang wujud secara terikat (kewujudannya
bergantung pada kewujudan ayat induk).
Dari segi jenis kata hubung yang berfungsi menghubungkan klausa induk dengan
klausa kecil di dalamnya, ayat majmuk pancangan dapat dibahagikan kepada dua
jenis, iaitu komplemen dan relatif.
i) Ayat majmuk pancangan komplemen (”bahawa”, ”supaya”/”agar”)
Dia menegaskan bahawa kejayaannya dicapai melalui usaha dan pengorbanan.
Ayat induk : Dia menegaskan ”sesuatu”.
Ayat kecil : bahawa kejayaannya dicapai melalui usaha dan pengorbanan.
Perhatikan: Kewujudan ayat kecil ”bahawa kejayaannya dicapai melalui usaha
dan pengorbanan” adalah terikat dengan kewujudan ayat induk ”dia
menegaskan sesuatu”.
ii) Ayat majmuk pancangan relatif (”yang”)
Orang yang meminjam buku itu (ialah) Ali.
Ayat induk : Orang meminjam buku itu.
Ayat kecil : Orang itu (ialah) Ali.
c) Ayat Majmuk Campuran
Ayat yang mengandungi dua atau lebih ayat pelbagai jenis.
Contoh: Ali membaca buku tetapi kawan-kawannya yang keletihan telah tidur
nyenyak di dalam bilik masing-masing.
Ali membaca buku. – ayat dasar.
Kawan-kawannya yang keletihan .... – ayat majmuk pancangan relatif.
Proses Penerbitan Ayat
Terdapat tiga proses penerbitan ayat, iaitu penambahan/penyisipan, pengguguran dan penyusunan semula/pemindahan unsur. Dalam bahagian ini akan dibincangkan proses yang dapat menerbitkan ayat yang posisi pangkalnya tidak diisi oleh frasa nama. Dengan kata lain, ayat yang tidak bermula dengan frasa nama. Hal ini perlu dijelaskan kerana ada orang berpandangan bahawa sesetengah jenis perkataan/frasa, misalnya kata tunjuk dan frasa sendi nama, tidak boleh mengisi posisi ini.
Nota: Istilah yang biasa digunakan untuk proses penerbitan ayat ialah proses sintaksis
atau transformasi.
a) Ayat bermula dengan FK, FA dan FSN
Proses transformasi yang dapat menjana ayat seperti ini ialah penyusunan semula urutan subjek dan predikat. Dalam proses ini, seluruh predikat atau sebahagian unsurnya akan dipindahkan ke pangkal ayat, lalu mengubah pola ayat menjadi predikat + subjek atau predikat (sebahagian) + subjek + predikat (sebahagian). Oleh sebab predikat ayat mungkin terdiri daripada frasa kerja (FK), frasa adjektif (FA) atau frasa sendi nama (FSN), ayat yang terjana akan bermula dengan jenis frasa ini.
(2) a. Berdamai juga mereka akhirnya.
b. Sungguh indah pemandangan di pantai ini.
c. Di sinilah rumah saya.
Ayat (2a) bermula dengan FK ”berdamai”, ayat (2b) bermula dengan FA ”sungguh indah” dan ayat (2c) bermula dengan FSN ”disinilah”. Ayat (2a) diterbitkan melalui pemindahan sebahagian unsur predikat ”berdamai juga akhirnya” manakala ayat (2b) dan (2c) diterbitkan melalui pemindahan seluruh predikat. Ayat asalnya adalah seperti yang berikut:
(2) a’. Mereka berdamai juga akhirnya.
b’. Pemandangan di pantai ini sungguh indah.
c’. Rumah saya di sinilah.
Nota: Oleh sebab ayat yang melalui proses transformasi penyusunan semula ini
berstruktur terbalik, iaitu predikat + subjek, ia juga dikenali sebagai ayat songsang.
Proses yang menerbitkannya dikenali juga sebagai penyongsangan ayat.
b) Ayat bermula dengan kata kerja, kata adjektif, kata tunjuk dan kata hubung
Proses transformasi yang dapat menjana ayat seperti ini ialah pengguguran perkataan. Dalam proses ini, perkataan yang menjadi inti bagi FN yang berfungsi sebagai subjek sesuatu ayat digugurkan, meninggalkan unsur keterangan bagi FN berkenaan untuk mengisi posisi subjek ayat. Oleh sebab keterangan bagi sesuatu FN boleh terdiri daripada KK, KA, kata tunjuk atau kata hubung, ayat yang terjana akan bermula dengan jenis perkataan ini.
(3) a. Membaca meluaskan pengetahuan.
b. Putih melambangkan kesucian dan keikhlasan.
c. Itu menara Kuala Lumpur.
d. Yang tinggi itu menara Kuala Lumpur.
Semua ayat (3a-d) telah melalui pengguguran kata nama yang menjadi inti FN subjek. Dalam ayat (3a), KN yang digugurkan ialah ”hobi” (daripada FN ”hobi membaca”). Dalam ayat (3b) KN yang digugurkan ialah ”warna” (daripada FN ”warna putih”).
Dalam ayat (3c), KN yang digugurkan ialah ”bangunan” (daripada FN ”bangunan itu”). Perlu dijelaskan bahawa FN bentuk ini hanya boleh melalui pengguguran KN inti jika predikat ayat ialah FN (”menara Kuala Lumpur” ialah FN). Jika tidak, ayat (4a’) dan (4b’) yang dijana tidak gramatis.
(4) a. Bangunan itu sangat cantik.
a’. *Itu sangat cantik.
b. Bangunan itu di Kuala Lumpur.
b’. *Itu di Kuala lumpur.
Pengguguran KN ”bangunan” daripada FN ”bangunan itu” menyebabkan ayat yang dijana tidak gramatis kerana predikat ayat berkenaan ialah FA ”sangat cantik (4a) dan FSN ”di Kuala Lumpur” (4b).
Dalam ayat (3d) KN yang digugurkan ialah ”bangunan” (daripada FN ”bangunan yang tinggi itu”). Perlu dijelaskan bahawa FN bentuk ini hanya boleh melalui pengguguran KN inti jika predikat ayat ialah FN (”menara Kuala Lumpur” ialah FN). Jika tidak, ayat (5a’) dan (5b’) yang dijana tidak gramatis.
(5) a. Bangunan yang tinggi itu sangat cantik.
a’. *Yang tinggi itu sangat cantik.
b. Bangunan yang tinggi itu di Kuala Lumpur.
b’. *Yang tinggi itu di Kuala lumpur.
Pengguguran KN ”bangunan” daripada FN ”bangunan yang tinggi itu” menyebabkan ayat yang dijana tidak gramatis kerana predikat ayat berkenaan ialah FA ”sangat cantik (5a) dan FSN ”di Kuala Lumpur” (5b).
Ayat asal bagi (3a-d) adalah seperti yang berikut:
(3) a’. Hobi membaca meluaskan pengetahuan.
b’. Warna putih melambangkan kesucian dan keikhlasan.
c’. Bangunan itu menara Kuala Lumpur.
d’. Bangunan yang tinggi itu menara Kuala Lumpur.
Selasa, 2 September 2008
Makna Imbuhan Akhiran pada KKT
Terdapat dua imbuhan akhiran dalam pembentukan sesuatu KKT, iaitu +i dan +kan. Imbuhan akhiran ini mendokong maksud tertentu. Makna ini bergantung pada jenis sesuatu KKT (sama asal atau terbitan). Bagi KKT terbitan, makna ini juga bergantung pada jenis kata dasar (sama ada kata nama (KN), kata adjektif (KA) atau kata kerja tak transitif (KKTT)) yang daripadanya KKT berkenaan diterbitkan. Nota ini akan menghuraikan makna yang didokong oleh kedua-dua imbuhan ini bagi setiap kategori KKT.
Nota: Satu lagi imbuhan akhiran dalam pembentukan sesuatu KKT, iaitu +per, adalah
sama dengan +kan.
Makna imbuhan akhiran +i pada KKT asal
Menunjukkan perbuatan dilakukan berulang-ulang / bersungguh-sungguh.
Contoh : Ali memukuli ular itu.
Maksud : Ali memukul ular itu berkali-kali/bersungguh-sungguh.
Makna imbuhan akhiran +kan pada KKT asal
a) Makna ”benefaktif”, iaitu objek tepat ayat mendapat faedah daripada perbuatan.
Contoh : Siti membacakan adiknya buku cerita.
Maksud : Objek tepat ayat, iaitu ”adiknya”, mendapat faedah daripada perbuatan
”membacakan”.
b) Objek ayat ialah alat untuk melakukan perbuatan
Contoh : Siti menguiskan ranting kayu ke pasir pantai.
Maksud : Objek ayat, iaitu ”ranting kayu”, ialah alat untuk melakukan perbuatan
”menguiskan”.
Makna imbuhan akhiran +i pada KKT yang diterbitkan daripada KN
a) Meletakkan / membubuh
Contoh : Siti menggarami ikan.
Maksud : Siti meletakkan garam pada ikan.
b) Menjadi
Contoh : Parameswara merajai Melaka.
Maksud : Parameswara menjadi raja Melaka.
c) Memberi
Contoh : Siti menghadiahi ibunya seutas kalung emas.
Maksud : Siti memberi ibunya hadiah seutas kalung emas.
Makna imbuhan akhiran +kan pada KKT yang diterbitkan daripada KN
a) Makna ”kausatif” atau menjadikan
Contoh : Rakyat Melaka merajakan Parameswara.
Maksud : Rakyat Melaka menjadikan Parameswara raja.
b) Memasukkan
Contoh : Pak Wan menyekolahkan anak-anaknya.
Maksud : Pak Wan memasukkan anak-anaknya ke sekolah.
Makna imbuhan akhiran +i pada KKT yang diterbitkan daripada KA
a) Subjek ayat ialah ”pemangkin”, iaitu dengan sifat tertentu (termasuk warna) yang ada
padanya, ia boleh mengenakan sifat tersebut pada pihak lain (objek ayat).
Contoh : Salji memutihi puncak gunung Fuji.
Maksud : Subjek ayat, iaitu ”salji”, ialah pemangkin yang mempunyai sifat (warna)
putih dan ia mengenakan warna itu pada objek ayat, iaitu ”puncak
gunung Fuji”.
Makna imbuhan akhiran +kan pada KKT yang diterbitkan daripada KA
a) Subjek ayat ialah ”agen”, iaitu perbuatan/tindakannya menyebabkan objek ayat
berubah dari segi sifat.
Contoh : Ali memutihkan kasutnya dengan kapur.
Maksud : Subjek ayat, iaitu ”Ali”, ialah agen yang memutihkan kasut.
Nota: Perbezaan ”agen” dengan ”pemangkin” ialah ia (agen) tidak mempunyai sifat
tertentu yang kerana sifatnya itu, sifat objek ayat berubah.
Makna imbuhan akhiran +i pada KKT yang diterbitkan daripada KKTT
a) Subjek ayat yang melakukan perbuatan berkenaan.
Contoh : Ali memasuki kotak itu.
Maksud : Subjek ayat, iaitu ”Ali, yang ”masuk” ke dalam kotak.
Contoh : Dia memperisteri Siti.
Maksud : Subjek ayat, iaitu ”dia”, yang ”beristeri”. Oleh itu, ”dia” mesti lelaki.
Makna imbuhan akhiran pada KKT yang diterbitkan daripada KKTT
a) Objek tepat ayat yang melakukan perbuatan berkenaan.
Contoh : Ali memasukkan buku-buku ke dalam kotak.
Maksud : Objek ayat, iaitu ”buku-buku”, yang ”masuk” ke dalam kotak.
Contoh : Pak Wan memperisterikan anaknya dengan Siti.
Maksud : Objek ayat, iaitu ”anaknya”, yang ”beristeri”. Oleh itu, ”anaknya” mesti
lelaki.
Nota: Satu lagi imbuhan akhiran dalam pembentukan sesuatu KKT, iaitu +per, adalah
sama dengan +kan.
Makna imbuhan akhiran +i pada KKT asal
Menunjukkan perbuatan dilakukan berulang-ulang / bersungguh-sungguh.
Contoh : Ali memukuli ular itu.
Maksud : Ali memukul ular itu berkali-kali/bersungguh-sungguh.
Makna imbuhan akhiran +kan pada KKT asal
a) Makna ”benefaktif”, iaitu objek tepat ayat mendapat faedah daripada perbuatan.
Contoh : Siti membacakan adiknya buku cerita.
Maksud : Objek tepat ayat, iaitu ”adiknya”, mendapat faedah daripada perbuatan
”membacakan”.
b) Objek ayat ialah alat untuk melakukan perbuatan
Contoh : Siti menguiskan ranting kayu ke pasir pantai.
Maksud : Objek ayat, iaitu ”ranting kayu”, ialah alat untuk melakukan perbuatan
”menguiskan”.
Makna imbuhan akhiran +i pada KKT yang diterbitkan daripada KN
a) Meletakkan / membubuh
Contoh : Siti menggarami ikan.
Maksud : Siti meletakkan garam pada ikan.
b) Menjadi
Contoh : Parameswara merajai Melaka.
Maksud : Parameswara menjadi raja Melaka.
c) Memberi
Contoh : Siti menghadiahi ibunya seutas kalung emas.
Maksud : Siti memberi ibunya hadiah seutas kalung emas.
Makna imbuhan akhiran +kan pada KKT yang diterbitkan daripada KN
a) Makna ”kausatif” atau menjadikan
Contoh : Rakyat Melaka merajakan Parameswara.
Maksud : Rakyat Melaka menjadikan Parameswara raja.
b) Memasukkan
Contoh : Pak Wan menyekolahkan anak-anaknya.
Maksud : Pak Wan memasukkan anak-anaknya ke sekolah.
Makna imbuhan akhiran +i pada KKT yang diterbitkan daripada KA
a) Subjek ayat ialah ”pemangkin”, iaitu dengan sifat tertentu (termasuk warna) yang ada
padanya, ia boleh mengenakan sifat tersebut pada pihak lain (objek ayat).
Contoh : Salji memutihi puncak gunung Fuji.
Maksud : Subjek ayat, iaitu ”salji”, ialah pemangkin yang mempunyai sifat (warna)
putih dan ia mengenakan warna itu pada objek ayat, iaitu ”puncak
gunung Fuji”.
Makna imbuhan akhiran +kan pada KKT yang diterbitkan daripada KA
a) Subjek ayat ialah ”agen”, iaitu perbuatan/tindakannya menyebabkan objek ayat
berubah dari segi sifat.
Contoh : Ali memutihkan kasutnya dengan kapur.
Maksud : Subjek ayat, iaitu ”Ali”, ialah agen yang memutihkan kasut.
Nota: Perbezaan ”agen” dengan ”pemangkin” ialah ia (agen) tidak mempunyai sifat
tertentu yang kerana sifatnya itu, sifat objek ayat berubah.
Makna imbuhan akhiran +i pada KKT yang diterbitkan daripada KKTT
a) Subjek ayat yang melakukan perbuatan berkenaan.
Contoh : Ali memasuki kotak itu.
Maksud : Subjek ayat, iaitu ”Ali, yang ”masuk” ke dalam kotak.
Contoh : Dia memperisteri Siti.
Maksud : Subjek ayat, iaitu ”dia”, yang ”beristeri”. Oleh itu, ”dia” mesti lelaki.
Makna imbuhan akhiran pada KKT yang diterbitkan daripada KKTT
a) Objek tepat ayat yang melakukan perbuatan berkenaan.
Contoh : Ali memasukkan buku-buku ke dalam kotak.
Maksud : Objek ayat, iaitu ”buku-buku”, yang ”masuk” ke dalam kotak.
Contoh : Pak Wan memperisterikan anaknya dengan Siti.
Maksud : Objek ayat, iaitu ”anaknya”, yang ”beristeri”. Oleh itu, ”anaknya” mesti
lelaki.
Langgan:
Catatan (Atom)